Het Beatrixpark in Amsterdam werd geopend in 1938 als onderdeel van het Algemeen Uitbreidingsplan. Toen circa 7 ha in omvang. Een overzicht van beplanting uit 1961 van C.W.F. (Charles) Haak, die beschreef 3 soorten wilde rozen en in dit artikel een kennismaking met deze rozen én met de ontwerpster van het Beatrixpark, mejuffrouw ir. J. Mulder.

---

Introductie
Het Beatrixpark werd onder moeilijke maatschappelijke omstandigheden ontworpen begin jaren dertig. Mejuffrouw ir. J. Mulder, in dienst getreden in 1930 bij de gemeente Amsterdam als adjunct-architecte, begon haar werkzaamheden met een verkaveling met woningen/villa’s in Amsterdam Zuid rondom het Vossiusgymnasium en daarna iets zuidelijker, de aanleg van het Park Zuid. Zij had de opleiding bouwkunde aan de Technische Hogeschool in Delft gedaan in de periode 1918-1926 en daarna enige ervaring opgedaan.
Dit nieuwe parkgebied werd met zand opgehoogd en aangelegd met werklozen en in het jaar 1938 geopend en kreeg de naam van de pasgeboren kroonprinses Beatrix. Vanaf 1931 werd er ook al nagedacht over het ‘Boschplan’ (Amsterdamse Bos) met 875 ha en dat werd vanaf die tijd ook ontworpen door mejuffrouw Mulder, de eerste grote uitdaging. Na 1938 tot haar pensionering in 1966 maakte mejuffrouw Mulder geen groenontwerpen meer, dat werd overgelaten aan de afdeling Beplantingen die over een eigen tuinarchitect beschikte. In 1952 werd zij benoemd als hoofdarchitecte en als prof. C. van Eesteren in 1958 met pensioen gaat, wordt zij hoofd van de afdeling Stadsontwikkeling van de Dienst der Publieke Werken van Amsterdam en gaf leiding aan circa 30 tekenaars (mannen) en had de verantwoordelijkheid voor deze belangrijke afdeling. Realiseerde grote delen stadsuitbreiding naar alle windrichtingen voor wonen, speelplaatsen én recreëren in parken.

---

Overzicht beplanting Beatrixpark
Welke beplanting vanaf het begin werd geplant is mij niet bekend, maar in 1961 heeft de heer Charles Haak een vrij gedetailleerde inventarisatie gemaakt van bomen, heesters en planten en daar heb ik 3 wilde rozen in gevonden, waarvan één cultivar. Deze wil ik graag aan u voorstellen, met de schrijfwijze uit 1961 en de Nederlandse naam.

1. Rosa rubiginosa - Egelantier

2. Rosa moyesii - Mandarijnroos

3. Rosa omeiensis ‘Pteracantha’ - Prikkeldraadroos

Het is jammer dat er geen motivatie is waarom deze drie rozensoorten zijn gekozen. Dat mejuffrouw ir. J. Mulder het landschappelijke park heeft ontworpen is duidelijk, dat deze rozensoorten er vanaf het begin (1938) hebben gegroeid weet ik niet, evenmin of zij deze plantenkeus zelf heeft gemaakt. Rond 1960 was er al een poos een afdeling Beplantingen met de tuinarchitect F.G. Breman als afdelingshoofd. De heer C.W.F. Haak die de inventarisatie van planten als liefhebberij had gemaakt wilde graag weten wie het Beatrixpark had ontworpen en schreef een brief aan de gemeente. Hij kreeg van het Hoofd van de afd. Beplantingen een enigszins teleurstellend antwoord op 26 januari 1962. Voor liefhebbers van gemeentelijke antwoorden een historische brief, lees de brief aan Charles Haak op de pagina Haak-historie-beatrixpark.
Deze gemeentelijke tuinarchitect F.G. Breman was ook betrokken bij de voorbereiding en uitvoering van de Floriade 1972 in het Amstelpark Amsterdam waar een uitgebreide rozenexpositie was aangelegd waaraan veel kwekers medewerking hadden verleend. Toen werd ook de Artsenijhof aangelegd, een uitbreiding van het Beatrixpark.

---

De 3 soorten rozen zijn bij een gespecialiseerde kweker nog te koop.
Of deze 3 rozen nog groeien in het Beatrixpark is de vraag, waarop ik nog geen antwoord kan geven. Een mooie klus om dit te onderzoeken in 2022.
Alle foto’s van deze 3 rozen zijn genomen in het Belmonte Arboretum in Wageningen, op 5 maart en 3 juni 2017. Op 01-02-2021 zijn 2 foto’s van Piet Bakker toegevoegd: bloem en rode stekels van de Prikkeldraadroos, beide gefotografeerd in China. Tot slot nog de Egelantier uit het Vondelpark 2017 en 2018.

In de Artsenijhof, aangelegd rond 1972, groeien wel wilde rozen: verschillende grote struiken Egelantier (of Hondsroos?), de Apothekersroos - Rosa gallica 'Officinalis' Andr. en de Rosa gallica 'Complicata'
Hans Homburg - 8 februari 2022