Met het regenachtige weer merk je goed dat de herfst om zich heen grijpt. Natte bladeren vallen makkelijk op de grond. Naast de klassieke herfstkleurbomen zoals de amberboom verkleurt de rode esdoorn ook heel mooi. Er staan enkele kleine bomen van deze soort in het Vondelpark, in de omgeving van de ingang Koninginneweg. Deze maand weer wat meer geschilderd en deze bladeren op pagina Dagblaadje gezet, met de kleuren die ik voor dit herfstblad heb gebruikt.

In de 2e week van oktober meegedaan aan een ballotage van de Vereniging van Botanisch Kunstenaars Nederland met 2 zwart/wit tekeningen en een herfstblad van een gewone plataan en ben daar goed doorheen gekomen. Ook een stimulans om wat meer te gaan schilderen, zoals dit herfstblad hierboven van een rode esdoorn.

Het 2e cursusjaar 'B - Practische Dendrologie' bij de Nederlandse Dendrologische Vereniging heb ik op 10 oktober 2019 afgesloten met een getuigschrift. Dit jaar was de cursuslocatie in Rotterdam, Trompenburg Arboretum, voor de liefhebbers van planten en bomen echt een bezoek waard, gratis te bezoeken met een Museumkaart, zie Trompenburg Arboretum

Op zondag 27 september 2009 werd het natuurpad C.W.F. Haak (Charles Haak) voor geopend verklaard. Bedoeld voor educatieve rondleidingen, vooral voor kinderen.
Daniel Kropveld heeft hierover op zijn site een verslag staan, www.hetvondelpark.net

Parkbeheer van de gemeente Amsterdam beheert de weide met hulp van vrijwilligers via de groep Groene Buurten van de Stichting SOOZ www.groenebuurten.nl

Na 10 jaar is er wel wat veranderd.
Van een weidegebied met bijhorende planten is er een grote diversiteit ontstaan op natuurlijke wijze maar ook door zaaien en aanplanten. De aangeplante rietkraag in het zuiden is uitgegroeid tot een dichte begroeiing die circa 40 meter breed is (in 2013 4 m breed). De weide is 125 m breed en dit riet zal steeds meer gaan overheersen en andere planten zullen hierdoor vedwijnen, de natuur lost het zelf op. Ondanks het gedeeltelijk maaien van het gebied en het C.W.F. Haakpad zal het riet het winnen en de hele 'weide' veroveren en dat is wel jammer.

Het rustieke hekwerk op de weide is voor een groot deel helemaal vergaan (wordt niet hersteld) en het houten toegangshek is een gevaarlijk bouwval. Het toont, dat ook natuurlijke materialen onderhouden moeten worden. De situatie is 'onwaardig' voor dit 10-jarig natuurpad, in dit rijksmonument Vondelpark.

In ieder geval blijft het een 'spannend' gebied waar het riet een hoogte van 3 m bereikt.

Meer over de Koeienweide staat op deze site vanaf 2013, zie de pagina's Koeienweide

Meer over Charles Haak op de pagina C.W.F. Haak

Toen het Vondelpark eigendom was van de 'Vereeniging tot aanleg van een rij- en wandelpark te Amsterdam' (1864-1953), kreeg het architektenbureau Baanders de opdracht om een Snoephuisje bij de Amstelveenseweg te bouwen. Het ontwerp werd tussen eind 1926 en 2 februari 1927 gemaakt (zie tekening hierboven) en het werd in 1927 gerealiseerd.

PDF - Werkmanshuisje, Snoephuisje en de speelplaats - tekening van H.A.J. Baanders en Jan Baanders Architecten d.d. 22 oktober 1929

In een latere fase (1929) werd op het terrein een Werkmanshuisje aan de rand van het Vondelpark toegevoegd met privaten, een urinoir en toilet en tot slot werd de grote speelplaats met zandbak in 1931 gerealiseerd. Een rustig en afgewogen plan dat in vrij korte tijd werd gerealiseerd en gefinancierd werd door de 'Vereeniging'. Het huidige huisje (verbouwd) met rieten dak wordt binnenkort (2019-2020) ook gerenoveerd in relatie tot de geplande nieuwbouw van DOOR architecten.

In diezelfde periode (1927-1929) ontwierpen de gebroeders Baanders ook een nieuw en groot houten Buffetgebouw of theehuis met rieten dak (Indische stijl) dat in 1928 werd gerealiseerd, op de plek van een kleiner theehuis dat werd gesloopt. Dit prachtige horecagebouw werd door onbekenden op 29 juni 1936 in brand gestoken. Op deze plek werd toen, in opdracht van de 'Vereniging' door de gebroeders Baanders het huidige ronde Blauwe Theehuis ontworpen en gebouwd met een moderne uitstraling. Gebouwd van beton, staal en glas dat in 1937 in gebruik werd genomen.

---

Update: Gemeente Amsterdam Stadsdeel Zuid maakt 'Verlenging beslistermijn omgevingsvergunning Vondelpark 7' bekend op 26 september 2019, voor het bouwen van een horecapaviljoen in het Vondelpark. De beslistermijn is voor 6 weken verlengd. (Tot 7 november 2019)

Maandagavond 16 september 2016 was een inloopavond georganiseerd om het nieuwbouwplan in de Vondeltuin toe te lichten. Naast de huidige toegangspoort wordt een geheel nieuw gebouw opgericht, op de plek waar ooit het oorspronkelijke snoephuisje heeft gestaan (vanaf 1927) en dat werd ook wel het Pannenkoekenhuis Vondel (1988) genoemd.

Beganegrond en een laag daarboven, afgerond met een dak dat niet van riet is gemaakt, ca. 6,5 m hoog. Het plan is nog niet vrijgegeven voor publicatie, maar de eerste indruk is goed. Ook het oorspronkelijke werkmanshuisje, het huidige gebouw met rieten dak, wordt opgeknapt en krijgt een andere functie.

De werkzaamheden van afbraak huidige tijdelijke gebouwen, nieuwbouw en opknapbeurt gehele terrein (waarschijnlijk inclusief de speelplaats met groeninrichting) is gepland in de periode dat de Vondeltuin is gesloten, van oktober t/m februari 2020.

Het ziet er naar uit dat het terras iets wordt uitgebreid in oostelijke richting. Na de opening van de hernieuwde Vondeltuin als geheel, blijft het horecagebouw waarschijnlijk ook in de herfst en winter open.

Update 17-09-2019: Inloopavond over de Vondeltuin op maandag 16 september 2019 is geweest, zie bekendmaking gemeente Amsterdam

Op 26 april 2011 ging het horecagebouwtje met rieten dak in de Vondeltuin helaas in vlammen op en er werd een tijdelijk gebouwtje opgericht. Acht jaar later (25 juni 2019) stond op de site 'inzuid' een artikel vanuit Citynieuws met de titel:
"Vondeltuin Vondelpark geheel vernieuwd."
Alsof de nieuwbouw al gerealiseerd was.

De beoogde vernieuwing en verandering van deze locatie kent een behoorlijk lang traject. Al vanaf 2002 waren gemeente en exploitant (sinds 1999) in overleg om er een 'eigentijds' gebouwtje te realiseren of juist de oorspronkelijke bebouwing te handhaven.
In 2013 heeft de gemeente een notitie haalbaarheidsonderzoek gemaakt. Het is daarna lang stil gebleven in relatie tot de veranderingen. De gemeente is met dit 'project' nu ongeveer 17 jaar bezig geweest en het lijkt erop dat er nu iets nieuws komt. De opening van de vernieuwde Vondeltuin is vóór het voorjaar 2020 gepland.

Na de gemeentelijke aanbesteding is 'DOOR architecten' gekozen om een nieuw horecagebouwtje te realiseren binnen het totaalbedrag van €700.000 waarin is begrepen: demontage tijdelijk bebouwing, ontwerp en realisatie Vondeltuin, 15 jaar onderhoud en vernieuwen buitenruimte.
De gemeente heeft de 3 gegadigden in een Circulaire Inschrijving Vondeltuin 31 mei 2019 (pdf) vermeld en schreef daarin dat de opdracht was gegund aan de combinatie met DOOR architecten, Smartland landschapsarchitecten en firma De Nijs als aannemer.

DOOR architecten omschrijft de nieuwbouw als volgt: "Het Vondeltuinpaviljoen is ontworpen in lijn met de ontwerpfilosofie en -historie van het Vondelpark. De nieuwe Vondeltuin moet straks de verbinding vormen tussen het Werkmanshuisje (in Indonesische Batak-stijl) en de rest van het Vondelpark (Engelse landschapsstijl). Voor de realisatie wordt gebruik gemaakt van natuurlijke materialen, zoals aarde, hout, riet en wilgen, die waar mogelijk uit het Vondelpark zelf afkomstig zullen zijn."

Op de site van DOOR Architecten staat een pagina over de vernieuwing van de Vondeltuin www.doorarchitecten.nl/project28

Er is een artistieke impressie geschetst, maar het ontwerp moet nog gemaakt worden. Zo staat er op de site (09-09-2019): "DOOR mag een circulair horecapaviljoen ontwerpen voor De Vondeltuin in Amsterdam! Deze prachtige locatie wordt omsloten door weelderig groen, een beetje zoals een oesterschelp een parel omhult. De spullen in de binnenwereld hebben echter hun beste tijd wel gehad. Voor een oester is afval echter het begin van iets nieuws: het vormen van een kostbaar juweel. Vandaar dat juist dit ‘afval’ de basis is voor ons ontwerp. Samen met andere reststromen uit de omgeving maken we een nieuwe parel voor het Vondelpark!"

Op 26 juli 2019 is de omgevingsvergunning aangevraagd bij de gemeente Amsterdam voor het bouwen van het horecagebouwtje en bekend gemaakt op 7 augustus 2019.

Ik ben benieuwd hoe dit horecagebouwtje wordt vormgegeven en gerealiseerd wordt.

Kaart van het Vondelpark met uitleg over weides, ooievaarsnest, bijenkorf honingbijen, speelplaatsen, drinkfonteinen, monumenten, kunstwerken, horeca, 24 parktoegangen, bruggen, cultuur, Rosarium, Vondelpark Informatie Punt en historische gebouwen.

Deze kaart heb ik op 27 februari 2015 gemaakt en bijgehouden en heeft al meer dan 72.897 bezoekers getrokken op het moment van schrijven. Staat al enkele jaren op vondelpark.com en een jaar op de site amsterdam.nl en ontbrak op m'n eigen site.

Sinds vandaag toegevoegd aan de pagina Kaart Vondelpark.

Laatste update 23-08-2019: nieuwe bijenkorf Schapenweide en Monument Veteranen op Vondelplantsoen toegevoegd met informatie.

Klik op het rechter symbool in de titelbalk voor een vergroting. De optie vergroten werkt op een computer, maar helaas (nog) niet op een smartphone, de kaart kan niet worden geladen...

Gemaakt door Hans Homburg.

---

Twee maanden geleden schreef ik (zie hieronder) dat de 5 kleine informatieborden al 14 maanden leeg stonden. Het record staat op 16 maanden, de informatie over het park hangt er nu in.
Maar nog steeds volhardend dat het Vondelpark in 1864 is geopend terwijl het 1865 is geweest. Helaas ontbreekt de historische kennis bij degenen die verantwoordelijk zijn voor het maken van deze poster, al vele jaren wordt dit volgehouden of gedachtenloos gekopieerd.

Op bovenstaande kaart die de Gemeente Amsterdam hanteert voor het Vondelpark (zonder te vragen aan mij of dat OK was), staat bij de ingang Stadhouderskade, dat het eerste deel van het park hier geopend werd op 15 juni 1865.

14 juni 1865 voor donateurs
15 juni 1865 open voor het publiek

In slechts 13 maanden werd circa 10 ha moerassig weiland getransformeerd in een landschappelijk park. Georganiseerd door het parkbestuur, ontworpen en gerealiseerd door de ervaren tuin- en landschapsarchitecten J.D. Zocher jr. en zijn zoon L.P. Zocher. Een bijna onmogelijke opgaaf werd met onophoudelijk doorzetten volbracht en de openstelling van dit eerste parkdeel was een feest voor het bestuur, donateurs en het publiek.

Het Nieuwe Park werd een dag later op 15 juni opengesteld voor het publiek met een eenvoudig reglement voor de toegang tot het Nieuwe Park.

Informatie over bomen kappen?

Naar aanleiding van het kappen van dikke Canadese populieren en andere bomen vanaf dinsdag 11 juni 2019, vragen bezoekers zich af wat de reden is van dit kappen.
Is er relatie met de stormachtige periode begin deze maand, of zijn deze bomen ziek? Worden er nog meer bomen gekapt? Logische vragen die ik hoor als ik in het park wandel. Ik heb enkele vragen gesteld aan de gemeentelijke afdeling die over deze bomenkap gaat.
Wordt er nagedacht over het aspect groeiplek, loopt er onderzoek naar de groeiplek voor bomen in Gralux-verharding of is er al een oplossing bedacht? Binnenkort hoop ik antwoord te krijgen met de wetenschap dat het nu een heel drukke periode is na een storm over heel Amsterdam.

De laatste versie overzicht kappen bomen
PDF  270 Kb (wijz. 12-06-2019)
Een puur informatieve kaart.

Foto's zijn te zien op de pagina Storm

Bomenkap in informatieborden?

Ik heb er geen verklaring voor waarom er over dit onderwerp niet vooraf geïnformeerd wordt naar bezoekers van dit park, terwijl de faciliteiten wel beschikbaar zijn, zoals de gemeentelijke website www.vondelpark.nl of de nieuwe kleine informatieborden in het Vondelpark.
De 5 nieuwe informatieborden bij de ingangen Amstelveenseweg/Zocherstraat, Rijtuigenhof, Vondelkerk, Van Baerlestraat oostzijde en bij de Emmalaan staan al 14 maanden doelloos leeg, terwijl je bezoekers hiermee handig kan informeren over wat er nu gaande is m.b.t. de kap van bomen of andere nuttige informatie, bijvoorbeeld over het niet meer verstrekken van hondenpoepzakjes of iets over de natuur.

Hondenpoepzakjes worden niet meer verstrekt

Steeds meer mensen hebben vragen over de lege dispensers van hondenpoepzakjes, die blijven sinds deze maand leeg. Het gemeentebestuur zou vorig jaar al besloten hebben om die per januari 2019 niet meer te verstrekken als bezuinigingsmaatregel. Ooit misschien gecommuniceerd ergens, maar het staat nu nergens en mensen wachten totdat de dispensers weer gevuld worden, raken ontstemd dat dit niet gebeurd en ruimen geen poep meer op in het slechtste geval. De medewerkers van parkbeheer krijgen de klachten terwijl het stadsdeelbestuur Zuid dit opmerkelijke besluit heeft genomen. Op de grote informatieborden bij de hoofdingangen staat zwart op wit dat deze hondenpoepzakjes wél gratis verstrekt worden en dat is dan wel vreemd.

Kansenkaart Vondelpark

Misschien is dit onderwerp wel iets te specifiek voor zo’n informatiebord, maar je kan bezoekers ook eens informeren over de stand van de Kansenkaart Vondelpark, vastgesteld op 26 september 2018 met medewerking van heel veel partijen die actief zijn in het park. Daar staan best wel dingen op die in 2019 gerealiseerd zouden worden en ik vraag me af hoe het daar mee staat. Op de Kansenkaart zelf staat sinds 26 september 2018 ook het onderwerp: GEBRUIK INFORMATIEBORDEN, maar sinds april 2018 staan alle 5 kleine informatieborden LEEG.
Informatie over de Kansenkaart Vondelpark is in te zien via amsterdam.nl

Na vele jaren groei en bloei van de snelgroeiende populieren, geplant in de jaren 50 van de vorige eeuw, is het in veel gevallen nodig om deze bomen te vellen. Het gevaar van vallende dikke takken is een serieuze en wat minder goede eigenschap van deze bomen.
Dat wegzagen gaat veel mensen aan het hart en ook echt wel een harde maatregel om te nemen door de gemeente.
Na het wegzagen op dinsdag 11 juni 2019 maakt dat diepe emoties los bij direct betrokken parkliefhebbers op de dag van het plotseling heengaan van zo'n reus.

Een indrukwekkend sfeermoment vastgelegd op 12 juni, met wierrook, een waxinelichtje en een fluitende vogel, in een andere boom. Een laatse herinnering aan een prachtige boom, een videofragment: een dierbaar gedenkteken.

Als gevolg van de stormachtige wind vorige week, worden er nu meer bomen weggezaagd, zoals een oude Hollandse linde bij de ingang Roemer Visscherstraat, waarschijnlijk een noodmaatregel.
Zie de pagina Storm

De afgelopen dagen zijn er helaas wat bomen omgewaaid. Totaal 7 stuks denk ik, en ook nogal wat serieuze takbreuk op verschillende plekken. Een gewone vogelkers was al dood en door de wind van 6 juni omgewaaid in de voortuin van VondelCS, een dode berk op een halve meter afstand staat nog overeind (staat op het overzicht gemeente nog te vellen 75 gevaarlijke bomen). Opmerkelijk dat er langs de hoofd-fietsroute ter hoogte van de P.C. Hooftstraat een jonge zwarte populier is omgewaaid, daar hoort eigenlijk een winterlinde te staan.

Vandaag 8 juni, is er onverwachts nóg een dikke linde, circa 25 cm boven de grond afgebroken als een luciferhoutje, nabij de speelplaats bij de ingang Amstelveenseweg, voor de speelplaats. De stam van deze zomerlinde was op het breukvlak maximaal aangetast door schimmels die de lignine verteren, witrot zoals dat heet.
Op de pagina storm kan je deze foto's bekijken.

Op de pagina storm zijn alle bomen te zien, van donderdag 6 juni t/m zaterdag 8 juni 2019.

Aan dit overzicht is te zien, dat het tijdens harde wind en storm, niet verstandig is om in het park te verblijven of er doorheen te fietsen!

De overzichtskaart vellen bomen 2019 heb ik op 9 juni aangevuld met 7 bomen die 6 juni en 8 juni 2019 zijn omgewaaid en 2 bomen op 11 juni die nog niet genoemd waren.

In de onstuimige onweersnacht van 5 op 6 juni 2019 met harde wind is de Burgemeestersbank verpletterd door een omgewaaide 82-jarige Hollande linde | Tilia ×europaea.

Op 15 juni 2014 tijdens het feest 150 jaar Vondelpark ontving toenmalig burgemeester Eberhard van der Laan na zijn herinneringstoespraak over het Vondelpark, een nieuwe Beukenbank van prins Maurits, beschermheer van de stichting Hart voor het Vondelpark. Op een unieke plek neergezet, met zicht op het Vondelmonument en over de Paviljoenvijver naar het prachtige- en gastvrije Paviljoen Vondelpark, VondelCS. Met een herinneringsplaatje op deze Beukenbank als blijvende herinnering:
De Burgemeester van Amsterdam.
Iedereen kon hier gastvrij plaatsnemen.

Op donderdagochtend 6 juni 2019 werd duidelijk dat de Burgemeestersbank onherstelbaar was verpletterd door een Hollandse linde, maar ook een 59-jarige boom (robinia) halveerde door deze val.

Deze robinia werd al jaren ondersteund door een mooi gemaakte houten hand van kunstenaar Anton Klijnsmit. De hand werd geplaatst op 18 december 2014. De ondersteuning van de nu afgezaagde en gespleten stam is nu slechts symbolisch, want de boom is gehalveerd en grotendeels in erg slechte toestand. Werd hier in 1960 geplant en heeft gelukkig jaren prachtig gebloeid, maar dat is nu verleden tijd.

De Burgemeestersbank werd op 15 juni 2014 geschonken aan Eberhard van der Laan. Lees hoe de uitreiking verliep op de pagina Burgemeestersbank.

Je zou het niet zeggen of verwachten, maar in de loop van juni (11 juni) wordt er gestart met het vellen van dikke Canadese populieren op basis van een vergunning. Deze bomen zijn op de leeftijd 60-70 jaar en niet meer zo betrouwbaar; er kunnen spontaan dikke takken afbreken.

Daarnaast is de gemeente bezig om een vergunning te maken voor 75 bomen vellen in 2019 en/of later. De meeste bomen zijn echt dood, half afgezaagd, beschadigd of gevaarlijk, en vervangen is de beste remedie om het park vitaal te houden.

In het kader van deze 2 bomenvervanging in 2019 heb ik een paar ronden Vondelpark gelopen voor een laatste groet, én eens objectief bekeken hoe de conditie is van het huidige bomenbestand. Zoals iedereen kan zien die in het park wandelt, met meer dan 5.000 bomen, is het buitengewoon mooi, zelfs met 100 bomen minder.
Het overzicht van vellen Canadese populieren, vellen diverse bomen in 2019 en m'n eigen waarneming heb ik op één kaart gezet en is in te zien via de pagina Bomenkaart

De foto hierboven toont een gewone es | Fraxinus excelsior, dik 60 cm zonder goede vooruitzichten, die heb ik genomineerd op mijn kaart om te vellen (valt niet onder de lopende vergunningsopzet 2019).

Binnenkort dus helaas geluid van kettingzagen, daar moeten we weer even doorheen.

In ieder geval hebben deze bomen mede het park gemaakt. Ik denk vooral aan drie 'inheemse' gewone vogelkersen | Prunus padus die vorig jaar zeer uitbundig hebben gebloeid en nu echt dood zijn, echt lijken.
Verder zouden dikke 'halve' bomen nu echt geveld moeten worden (enkele hoge uitzonderingen daargelaten), wil dit rijksmonument als geheel park, nog blijven voldoen aan deze eervolle kwalificatie.

Een dag om even bij stil te staan, 18 mei 1864. Net terug van de lenteborrel vandaag van de stichting Hart voor het Vondelpark bij het Kinderkookkafe. Prima zonnig weer, lekker ontspannen. 155 jaar geleden ging de spa de moerasachtige grond in, de echte start van aanleg van een omvangrijk nieuw park. Een uitdaging om van het veenachtige weidegebied een gecultiveerd park te maken. Van schale natuur naar een bekoorlijk en romantisch park. Volhardend doorgezet ondanks tegenslagen. 14 jaar doorzetten en slagen om ons Vondelpark te realiseren. Klik op de kleine foto om de pagina te lezen uit het verslag 1864-1892.

Zondag 12 mei ging ik in stijl als wandelaar met een doel, onderweg naar de Biesbosch. Met de trein naar Dordrecht en verder 11 km wandelen, met de pont mee over de brede Nieuwe Merwede, naar het bezoekerscentrum Nationaal Park De Biesbosch MuseumEiland van Staatsbosbeheer. Uitgestrekte natuur. Ik was bij de boekpresentatie vanaf 13:30 uur en was één van de 12 gasten vanwege enige verbondenheid met reflectie 1: Wandelend in Amsterdam. Over het Museumplein en door het Vondelpark van Zocher. Een indirecte verwijzing naar de 8 wandelingen die ik heb beschreven. Michel heeft in zijn boek 12 reflecties over wandelen beschreven, kort samengevat; verrijk jezelf, word een bewuste wandelaar.

Ontdek de site van Michel Lafaille, zijn weblog en verwonder u. Hierbij het adres van de uitgeverij sterckendevreese

Daarna een gelukkige onverwachtheid.
Zoals Michel het heeft omschrijven, volgens reflectie 4: Geniet van de plezierige ontdekkingen, een trouvaille. "Vondst", een bij toeval gevonden of ontmoette onverwachtheid. Na de boekpresentatie "Onderweg" een gesprek met Jhon van Veelen over het Vondelpark.

Op 8 mei 2019 zijn de fonteinen van de Van Eegenvijver, de Rosariumvijver en het daarin liggende natuurstenen kunstwerk "Cascade" met wateroverloop in werking gesteld.

In de avond zag ik de eerste zwaluwen hoog in de lucht tijdens een wandeling met een groepje natuurgidsen onder leiding van Arend Wakker en Simone Sikking over het C.W.F. Haakpad op de Koeienweide bij zonnig weer.
Te zijner tijd volgen enkele foto's op de pagina Koeienweide.

Op 7 mei 1864 werd het aanlegcontract met de heren Zocher getekend en zij startten op 18 mei 1864 al met de uitvoering van het eerste parkdeel van ongeveer 10 bunders, gelijk aan het oppervlak van 10 hectare = 100.000 m².

Zaterdag 4 mei 2019 een hele dag gewandeld door het Nationaal Bomenmuseum Gimborn in Doorn, georganiseerd door de Nederlandse Dendrologische Vereniging NDV. Fris, wisselvallig weer met zelfs flinke hagelbuien. Een groot en prachtig park. Coniferen, loofbomen, heideachtigen en bloeiende rhododendrons. In het kader van de 'dagblaadjes', vandaag 2 bladeren geschilderd en binnenkort nog enkele als die goed blijven.